چرا صنایع برای استفاده از تولیدات بومی مقاومت میکنند؟ چرا مدیران صنعت برای استفاده از کالای خارجی وارداتی مشابه تولید داخل بازخواست نمی‌شوند؟
به گزارش تابناک اقتصادی؛ مقاومت صنایع برای بومی سازی به دلیل تایید و اطمینان موادی وارداتی است که این بخش از بیرون از مرز‌ها خریداری میکنند؛ یعنی به نظر می‌رسد به تولید داخل اعتماد ندارند. با توجه به قوانینی که برای حمایت از تولیدات بومی وجود دارد، باید صنایع برای استفاده از محصولات داخل تشویق و در عین حال با همین قوانین باید برای استفاده از محصولات وارداتی نیز بازخواست شوند که این اتفاق نمی‌افتد. مدیر یک پالایشگاه برای استفاده از یک محصول خارجی وارد شده بازخواست و حتی برای دیرکرد در تولید، یک روز هم مواخذه نمیشود! در عین حال، بیمه‌ها باید محصولات داخلی را بیمه کنند تا نگرانی برای استفاده از این کالا‌ها کاهش پیدا کند. این اقدامات سبب تقسیم ریسک میشود.
مشاور معاون وزیر و معاون شرکت ملی گاز می‌گوید: بخش قابل توجهی از محصولات مورد نیاز صنایع در حال حاضر در داخل کشور تولید میشود، به ویژه در یک دهه اخیر، حجم محصولات فناورانه که عمدتا توسط شرکت‌های دانش بنیان تولید شده رو به افزایش است. با این حال، همچنان در برخی از محصولات وابستگی‌هایی را داریم. با پیگیری‌هایی که انجام شده، در بخش شیمیایی و مواد صنعتی در این بخش‌ها نیز وابستگی‌ها از بین رفته و به زودی تجهیزات مورد نیاز این بخش‌ها در داخل کشور تولید می شود.
سعید پاک سرشت در ادامه گفت‌وگو با تابناک اقتصادی افزود: یکی از اقدامات بسیار ارزنده‌ای که طی دو سال گذشته انجام شده، ایجاد فرصت برای شرکت‌های دانش بنیان برای تولید بار اول بوده، به این علت که طبیعتاً مسیر برگزاری مناقصه برای شرکت‌هایی که برای اولین بار یک محصول را به بازار عرضه میکنند، مسیر مناسبی نیست، از این جهت سیاستگذاران با وقوف به این موضوع، مسیر جدیدی را برای تولید و تجاری سازی محصولات فناورانه ایجاد کردند. در دو سال گذشته در سال ۹۸ مصوبه‌ای برای تسهیل ورود محصولات فناورانه به بازار مصوب شد، که خوشبختانه نتایج آن در مسیر اکنون قابل رویت است.
با ارزیابی‌های معاونت علمی و فناوری و تایید اینکه یک محصول فناورانه است، راه برای ورود شرکت‌های دانش بنیان در مسیری جدا از قانون برگزاری مناقصات باز و این امکان برای شرکت‌های دانش بنیان فراهم میشود تا از این طریق بتوانند به تجاری سازی محصولاتی که برای اولین بار در داخل کشور تولید میشود، مبادرت ورزند.
وی در ادامه این گفت‌وگو اظهار کرد: صنایع و شرکت‌های کوچک و بزرگ دولتی دیگری هم تا حدی از این سیستم بار اول استفاده میکنند، حال کمتر یا بیشتر! لازم به یادآوری است که در این مسیر، مقاومت‌هایی هم وجود دارد، وقتی مجموعه‌ای طی سالیان متمادی از محصول خارجی با تضمین و با گارانتی استفاده کرده، اکنون عبور از این روند و ورود به عرصه جدید جهت استفاده از محصولات داخلی و بومی که هنوز اطمینان زیادی به آن ندارند، دشوار است.
پاک سرشت همچنین با ذکر مثالی عنوان کرد: فرض کنید، در پالایشگاهی که مدیر و کارکنانش وظیفه اصلی آنها تولید مستمر یک محصول و راهبری پالایشگاه است، اکنون در نظر دارند، تولید مطمئنی داشته باشند، به همین دلیل ترجیح می‌دهند از مسیری که قبلا امتحانش را پس داده استفاده کنند. این مساله چالش عمده صنایع برای استفاده از محصولات داخلی است، که نه فقط در کشور ما بلکه در تمام دنیا این مقاومت‌ها وجود دارد. وقتی تولید کنندگان داخل تصمیم می گیرند در این عرصه قدم بگذارند، بهره برداران و واحد‌های عملیاتی قطعا مقاومت نشان می‌دهند.
مشاور معاون وزیر و معاون شرکت ملی گاز در ادامه یادآور شد: برای کاهش این مقاومت راه‌هایی وجود دارد، بهترین راه کاهش این مقاومت ها، ارائه ضمانت‌هایی برای تایید عملکرد یک محصولات فناورانه تولید داخل است. منظور از این ضمانت ها، وجود مرجعی برای تایید کیفیت این محصولات است. این گونه که آزمون‌های استانداردی را انجام و در نهایت یک گواهینامه کیفیت و تاییدیه به آن محصولات ارائه دهند.
متاسفانه ما هنوز به صورت گسترده، مرجعی تحت این شرایط برای محصولات مورد استفاده در واحد‌های عملیاتی تولید داخل نداریم. طی چند سال گذشته تلاش‌هایی برای تعریف چنین مرجعی جهت تایید کیفیت محصولات فناورانه در صنعت نفت انجام شده، اما هنوز به صورت مناسبی در چرخه تولید محصولات داخلی وارد نشده است.
وی ادامه داد: تضمینی که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در خصوص محصولات دانش بنیان ارائه میدهد در اصل تضمین محصول نیست. آنچه ما به عنوان یک گواهینامه کیفیت برای یک محصول فناورانه میشناسیم، یک مسیر ارزیابی دارد؛ مثل انجمن نفت آمریکا. در این انجمن ارزیابی‌هایی انجام میشود و بعد آن محصول مورد نظر را تایید میکند.
در کشور ما حدود ۷ تا ۸ سال برای تعریف چنین مرجعی تلاش شده که در نهایت قرار بود توسط انجمن نفت این کار انجام بگیرد، اما هنوز رسمی گسترش پیدا نکرده است. به طور کلی این پروسه به این شکل تخصصی درون معاونت انجام نمیشود.
این مقام مسئول در ادامه همچنین بیان کرد: مقاومت صنایع برای بومی سازی به دلیل تایید موادی وارداتی است که این بخش از بیرون از مرز‌ها خریداری میکنند. آنها محصولات داخلی را این گونه تایید نمیکنند. یعنی به نظر می‌رسد به تولید داخل اعتماد ندارند. با توجه به قوانینی که برای حمایت از تولیدات بومی وجود دارد، باید صنایع برای استفاده از محصولات داخل تشویق شوند، در عین حال با همین قوانین باید برای استفاده از محصولات وارداتی نیز بازخواست شوند، که این اتفاق نمی‌افتد.
مدیر یک پالایشگاه برای استفاده از یک محصول خارجی وارد شده بازخواست نمیشود، اما برای دیرکرد در تولید حتی یک روز مواخذه میشود! در عین حال، بیمه‌ها باید محصولات داخلی را بیمه کنند تا نگرانی برای استفاده از این کالا‌ها کاهش پیدا کند. این اقدامات سبب تقسیم ریسک میشود. به طور کلی شکل گیری نهاد صدور گواهینامه کیفیت و حمایت شرکت‌های بیمه‌ای می‌تواند سبب امیدواری برای استفاده از تمام ظرفیت‌های داخلی شود.
پاک سرشت در پایان نیز تاکید کرد: به طور کلی علی رغم همه آنچه در بالا گفته شد، ما برای هر تغییر و تحولی، نیاز به فرهنگ سازی هم داریم. موضوع استفاده از ظرفیت‌های سازندگان داخلی در کشور، سابقه حدودا ۱۰ تا ۱۵ ساله دارد و این روند به صورت تکاملی طی و تا حدودی هم فرهنگ سازی آن انجام شده، اما همچنان تولید محصولات فناورانه نیاز به حمایت دارد. بسیاری از قوانین حمایتی که توسط معاونت علمی و فناوری ارائه شده، نتیجه همان فرهنگ سازی هاست. پس برای استفاده از محصول داخل باید فرهنگ سازی نیز در کنار سایر مسائل باشد.
بعلت كيفيت پائين توليدات داخلي هيچ مديري رغبت نمي كند آبروي كاري خود را در استفاده از قطعات داخلي گرو بگذارد.متاسفانه توليد كننده داخلي بنا به دلايلي در جهت افزايش كيفيت توليد اقدام نمي كند و فقط بفكر كميت است
| 
بخاطر کیفیت یا بخاطر سفر خارجی | چند سال پیش،بواسطه ی روابط کاری،رفتم مرکز تحقیقات موتور یک خودروساز داخلی،به خدای احد و واحد،هیچ کدومشون ماشین ایرانی سوار نمیشدنذ | من بعنوان یک مصرف کننده حتی به یک پیچ ایرانی هم نمی توانم اعتماد کنم چون تولیدات ایرانی فقط در جهت کلاهبردای طراحی شده . چون تولیدات بومی در شرایط غیر رقابتی تولید میشه و کیفیت و ارزش پرداخت نداره. یک مقوله‌ای هست تو دنیا به اسم زنجیره‌ی تامین. مثلا من وقتی نیاز به یه قطعه‌ی الکترونیکی دارم، باید بخرمش. و کسی که می‌خرم، یا خودش اونو ساخته، یا از کسی خریده. و ...به خاطر تحریم قطعات قابل اطمینان وارد نمی‌شن و درصد زیادی قلابی بینشون هست. با قطعه‌ی قلابی نمیشه محصول استاندارد تولید کرد، هر قدر هم که طراح زبردست باشه.
با دنیا اول آشتی کنید، بعد بگید تولید داخل.
یک سوال ساده، چرا کشوری مثل آمریکا با این سطح تکنولوژی محصولات در و فناوری های کشورهای دیگر مانند چین و اروپا و دیگر کشورها را خریداری میکند و با شعار توخالی حمایت از تولید داخل، بازار را در انحصار کالاهای آمریکایی قرار نمیدهد؟؟؟چرا کشورهای صاحب تکنولوژی مانند آلمان، ژاپن، انگلیس، چین، روسیه و.... و هیچ کشور دیگری اینکار عبث و اشتباه را نمیکند؟؟؟
به صنعت خودرو که بر پایه شعار بی ارزش ساخت داخل و بازار انحصاری شکل گرفته بنگرید و خروجی های آنرا ببینید تا دلیل انحصاری نکردن بازار در سایر کشورهای توسعه یافته را درک کنیم..
تولید ارابه های مرگ با گزاف ترین قیمت ها و گروگان گرفتن صنعت توسط شرکت های انحصارگر ایران خودرو و سایپا...
این آخر و عاقبت هر صنعت انحصاری و هر نگاه غیر رقابتی به بازار هست...
از خود رو‌های داخلی میشه وضعیت کیفیت رو فهمید اینکه هرکشوری اولویت استفاده ازکالاها رابه تولیدات داخلی خودکه درآمدواشتغال برای اتباع خودایجادمیکند بدهد کاملا درست است.ولی این به معنای ممنوعیت واردات کالاهای خارجی نیست.درهمه دنیا(غیر2-3 کشورمثل کوباو...) واردات هرکالایی که استانداردهای کیفی بهداشتی زیست محیطی و...آن کشورراداشته باشد آزاد است ولی برای حمایت ازتولیدداخلی یک تعرفه مالیات ورودی مناسب هم میگذارند.بدین ترتیب :1.انحصاربوجودنمیاید وتولیدکنندگان داخلی سواستفاده نمیکنند(که نمونه بزرگ وبلکه اکبرش درخودرو شده) 2. حق انتخاب مردم محفوظ میماند البته اگرکسی خواست جنس خارجی بخرد قیمت بیشتری هم میدهد 3.ازشدت قاچاق کم شده ومقدارزیادی از ارزمورد استفاده درقاچاق بسوی واردات قانونی میرود ودولت هم درامد خوبی ازین بابت کسب میکند. شرکت تولید کشتی خودمون چهارتا کشتی برای ونوزئلا میساز بعد دولت در همان سال میره ده میلیارد دلار کشتی از کره جنوبی سفارش میده و مدیر شرکت ایرانی غصه بیکار شدن کارگرا و مهندساشا دارن این رانتارا کی می خوره که اجازه نمیده جوانان این مملکت سر کار برن در شرایط فعلی تولید داخلی با کیفیت توهمی بیش نیست اگر بدنبال پیشرفت صنعت هستید فقط و فقط در رقابت بدست می آید اگر هم بدنبال مدل کوبا هستید صریحا اعلام کنید
متاسفانه تصمیم گیران ما غیر متخصص هستند لذا تصمیماتشان هم غیر کارشناسی است من به عنوان یک کارشناس نفتی و پالایشگاهی نظر این مشاور محترم نفتی را رد می کنم! قطعات پالایشگاهی شبیه لوازم خانگی نیستند که قطعه ای را بگیری و استفاده بکنی و اگر جواب نداد تعویض بکنی! بسیاری از قطعات در صورت عدم کیفیت مناسب می تواند فجایع بزرگی را بوجود آورد و در بهترین حالت اگر موجب آتش سوزی، انفجار و... نشود. برای تعویض یک قطعه واحد باید بسته و سپس راه اندازی گردد که این کار حداقل چهار پنج روز بسته به نوع واحد زمان می خواهد که باعث خسارت چند میلیاردی، قطع تولید و اتلاف منابع می شود. اگر تولید داخلی از خارجی کیفیتش پایین باشد باز به خریدنش می ارزد وهمت میخواهد آنرا به کیفیت خارجی رساند ولی دلیل کم توجهی مدیران داخلی این نیست در پروسه خریدهای اینچنینی مفدار زیادی از این منابع به جیب اشخاص سرازیر میشود که اینجا دیگر از مسئله کیفیت وفلان نمیشود حرف زد چطور کشورهای چین وکره جنوبی در طی چند دهه این تولید سطح پایین از ما را به این حد رساندند مدیران آنها کار کردند وبه وظیفه ملی خود با جان ودل عمل کردند ما چه کار کردیم با رویکرد خام فروشی منابع وواردات بی رویه از قافله عقب ماندیم خدا وکیلی ایران با این همه ذخایر استحقاق چنین وضعیتی را دارد وچرا مدیران ما از راه کجی که میروند دست بردار نبوده وقانون نیز جلوی این خودسریها را نمیگیرد کدام مشابه؟من یک ایرانیم و اگر جنس ایرانی کیف خوبی داشته باشه خارجی استفاده نمی کنم
ولی واقعیت را باید قبول کرد در خیلی از صنایع ما خیلی عقب هستیم و بدون ورود تکنولوژی و دانش همینطور در جا خواهیم زد
با شعار دادن هیچ چیزی عوض نمیشه
متاسفانه مدیر های دولتی تابحال تولید در بخش خصوصی نداشته اند تا بفهمند یک من ماست چند من کره داره، کدوم تولید کدوم دانش بنیان. شما نود درصد محصولات یا منتاژ هستند یا کدشون از خارج خریدند یا قطعات اصلی و تکنولوژیک خارجیه که اگر ندهند نمیتونیم تولید کنیم. مصرف کننده مجبور نیست پول خودش را برای کالای بنجل دور بریزد و بعد از خرید دچار انواع ناراحتیهای اعصاب شود !باید زمینه رقابت با کالاهای داخلی و خارجی فراهم گردد
اگر دولت هم فکر می کند که باید برای ملت شغل ایجاد بشه نباید این امر بقیمت ضرر زدن به خریدار صورت بگیرد نظارت و مدیریت و استانداردسازی هم وظیفه اساسی دولت است .
خیلی وقتها هم پورسانت و منافع فردی و مسافرتهای خرید خارجی و حق ماموریت و امثالهم نقش بازی میکنند. اینجانب پانزده سال پیش تولید کاتالیزورهای صنعت نفت را به شرکت نفت پیشنهاد دادم که پروه دکترایم بوده و بهتر از هر کتاب مرجع به آن آگاهی داشتم. متاسفانه شرکت وارد کننده که به گونه ای با وزارت نفت در ارتباط بود اصلا تحویل نگرفت. معلوم بود که در خرید خارجی برایشان منافعی بود. این دوست ما در مورد زنجیر تامین درست می گوید . مثلا شما تولید موتور در کارخانه ایدم را ببینید . آن موقع که تاسیس شده کارخانه ریختگری ایران در ساوه را هم درست کرده بودند که بلوک آن را میزد و می زند ولی دیگر صرف نمی کند که گاورنرش را هم تولید کنند مگر بخواهیم رقیب وودوارد شویم که البته شدنی هم هست ولی آنها 140 سال جلوترند. برای خودروسازی هم همینطور طراحی شده بود ولی وقتی کارخانه های این زنجیر را دادید دست رانت خورها آنها سراغ واردات از چین رفتند . جواب ساده است . صنایع داخلی به دست آقازاده ها می باشد و در مقابل محصول خود هیچ پاسخگوئی ندارند . مثلا ببینید که با یک دستفروش کنار خیابان جوری برخورد میکنند که طرف خودش را به آتش می کشد ولی در مقابل این همه فساد در خودرو سازها و هزاران نفری که در اثر خودروی غیر استاندارد جانشان را از دست داده اند هیچ اقدامی نمیشود . خب چرا ؟ ایران با این سیستم در بهترین حالت یک کره شمالی دیگر و در بدترین حالت یک سوریه دیگر است . واقعا چرا