کلیات
بلاروس یک سرزمین دور از دریا در اروپای خاوری است، که با کشورهای روسیه، اوکراین، لهستان، لیتوانی، و لتونی هممرز است. پایتخت آن شهرمینسک است، و شهرهای مهم دیگر آن برست، برست، گرودنو، گومل، موگلیف و ویتبسک هستند. در بیشتر دوران تاریخ، این ناحیه که هماکنون تحت عنوان بلاروس شناخته میشود، بخشی از سرزمینهای دیگر بود که از آن جمله میتوان به دوکنشین پولاتسک، دوکنشین بزرگ لیتوانی، همسود لهستان-لیتوانی و امپراتوری روسیه اشاره کرد. نهایتاً، در سال ۱۹۲۲، به یک جمهوری در اتحاد شوروی تحت عنوان بلاروسیه SSR تبدیل شد. این جمهوری بهطور رسمی در ۲۷ اوت ۱۹۹۰، حاکمیت خود را اعلام کرد، و در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، استقلال خود را به عنوان جمهوری بلاروس در ۲۵ اوت ۱۹۹۱ اعلام کرد. از سال ۱۹۹۴ تاکنون، الکساندر لوکاشنکو رئیسجمهور این کشور بودهاست. بلاروس فعلاً در حال مذاکره با همسایه خود روسیه است تا هر دو کشور در میان سایر موارد، اقتصاد خود را در طرحی به نام اتحادیه روسیه و بلاروس با همدیگر یکپارچه کنند. این کشور هنوز هم متحمل آثار انفجار هستهای در حادثه چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ است، که در همسایگی جمهوری سوسیالیست شوروی اوکراین قرار داشت.
از لحاظ رسمی، این کشور تحت عنوان جمهوری بلاروس شناخته میشود، در حالی که نام کوتاه آن بلاروس است. برخی کاربرد عبارت " بلاروسی " را که با استفاده از بیان مستقیم روسیسازی آن بوده، کسر شأن میدانند. این نام بهطور نادرست به "روسیه سفید" ترجمه شده، که این نام به یک منطقهای جداگانه اشاره دارد.
سیاست
بلاروس یک جمهوری است که توسط رئیسجمهور و مجلس دوگانه آن –مجلس ملی جمهوری بلاروس و مجمع ملی- اداره میشود که شامل یک مجلس پایین دستی، مرکب از ۱۱۰عضو مجلس نمایندگان جمهوری بلاروس مجلس نمایندگان، و یک مجلس بالادست، با ۶۴عضو شورای جمهوری بلاروس شورای جمهوری میباشد. مجلس نمایندگان اختیار دارند تا نخستوزیر بلاروس را منصوب نمایند، اصلاحاتی در قانون اساسی بدهند، به نخستوزیر رأی اعتماد داده و پیشنهادهایی راجع به سیاست خارجی و داخلی بلاروس ارائه نمایند. شورای جمهوری این قدرت را دارد که مقامات گوناگون دولتی را انتخاب نموده، رئیسجمهور را استیضاح کرده و نیز اختیار دارد تا لوایح مورد تصویب مجلس نمایندگان را قبول یا رد نماید.
هر یک از این مجامع میتوانند هرگونه قانون مصوب از سوی مقامات محلی را در صورتی که مغایر با قانون اساسی بلاروس باشد، رد (وتو) کنند. رئیسجمهور- از سال۱۹۹۴، الکساندر لوکاشنکو- رهبر کشور میباشد. دولت، شورایی از وزرا به ریاست نخستوزیر بلاروس نخستوزیر است؛ اعضای شورای وزیران لازم نیست عضو مجلس (قوه مقننه) باشند، و از سوی رئیسجمهور تعیین میشوند. قوه قضائیه شامل دادگاه عالی و دادگاههای ویژه گوناگونی همچون دادگاه قانون اساسی بلاروس است، که به قانون اساسی یا قوانین اجرایی میپردازد. قضات دادگاه قانون اساسی از سوی رئیسجمهور انتخاب شده و مورد تأیید شورای (مجمع) جمهوری قرار میگیرند.
در بلاروس، با این که احزاب سیاسی وجود دارند که یا موافق یا مخالف رئیسجمهور لوکاشنکو هستند، اکثریت کرسیهای مجمع ملی توسط افرادی اشغال میشود که وابستگی به هیچیک از احزاب سیاسی ندارند. اما، سه حزب وجود داند که کرسیهای مجلس نمایندگان را اشغال میکنند: حزب کمونیست بلاروس، حزب کشاورزان بلاروس و حزب لیبرال دموکرات بلاروس. دو حزب دیگر که متعهد به حمایت از لوکاشنکو، حزب سوسیالیست ورزش دوست بلاروس و حزب جمهوریخواه کار و عدالت میباشند که در انتخابات اکتبر۲۰۰۴هیچ کرسی را به دست نیاوردند. احزاب مخالف، همچون جبهه خلق بلاروس و حزب متحد غیرنظامی بلاروس نیز هیچ کرسی را در آن احراز نکردند. UCPB و BPF احزاب دیگری هستند که ائتلاف خلق به علاوه ۵، گروهی از احزاب سیاسی مخالف لوکاشنکو، را شامل میشوند. سازمانهای متعددی از جمله OSCE سازمان امنیت و همکاری در اروپا OSCE، این انتخابات را به سبب نتایج منفی احزاب مخالف و غرض ورزی رسانههای بلاروس به سود دولت، فاقد آزادی لازم اعلام نمودند.
تقسیمات کشوری
بلاروس به شش استان ("oblast") تقسیم میشود، که شهرهای آن به عنوان مراکز اداری آن نامیده میشوند. شهر مینسک، واقع در ایالت مینسک، دارای جایگاه ویژهای از یک زیر مجموعه کشوری است که هیچیک از این ووبلاستها آن را شامل نمیشوند.
تقسیمبندی زیر گروهی " اوبلاست " میراث دوره شوروی میباشد. اوبلاستها نیز خود به زیرگروههایی به نام " رایون "ها تقسیم میشوند. ترجمه رایج این واژه " بخش "ها یا " نواحی" است. مقامات اداری محلی (" رایساوت "، "مشاور رایون ") از سوی ساکنین رایون انتخاب میشوند؛ و مقامات اجرایی محلی ("مدیریت رایون ") نیز توسط مسئولان بالاتر اجرایی منسوب میگردند. به همین صورت، هر اوبلاستی دارای یک مقام قانونگذار خود ("اوبلزووت ") بوده که از طرف ساکنان آنجا انتخاب میشود، و نیز یک مقام اجرایی ("مدیریت اوبلاست ") که رهبر آن از سوی رئیسجمهور تعیین میشود.
(مراکز مدیریتی در داخل پرانتزها قرار گرفتهاند)
۱-مینسک (پایتخت)
۲-ایالت برست (برست)
۳-ایالت گومیل (گومیل)
۴-ایالت گرودنا (گرودنا)
۵-ایالت ماگیلیوف (ماگیلیوف)
۶-ایالت مینسک (مینسک)
۷-ایالت ویتبسک (ویتبسک)
جغرافیا
مساحت
کشور بلاروس ۲۰۷٬۵۹۵ کیلومتر مربع و کم و بیش اندازه گویان است. بلاروس یک کشور دور از دریا، نسبتاً پست، و شامل نواحی گستردهای از سرزمینهای باتلاقی میباشد. دریاچهها و رودخانهها این کشور را بریده بریده نمودهاند.
بزرگترین منطقه باتلاقی آن پولزیا است که در میان وسیعترین تالابهای اروپایی قرار دارد. ۱۱ هزار دریاچه در بلاروس وجود دارد، اما اکثر این دریاچهها کمتر از ۵/۰ کیلومتر مربع (۱۲۴ مایل مربع) وسعت دارند. سه رودخانه اصلی در داخل این کشور جریان دارند، رود نمان، رودخانه پریپیات، و رود دنیپر.
بلندترین نقطه بلاروس در جیارژیانسکارا هارا (تپه جیارژیانسکارا) به بلندای ۳۴۵ متر (۱۱۳۲ پا) میباشد. آب و هوای آن از زمستانهای بسیار سرد (دمای متوسط در ژانویه در دامنهای بین ۸- درجه سلسیوس تا ۲- درجه سلسیوس) تا تابستانهای خنک و بارانی (میانگین دمای ۱۵ درجه سلسیوس تا ۲۰درجه سلسیوس) در نوسان است.
جنگلها ۳۴٪ کل مناظر این کشور را پوشاندهاند، و محصولات جنگلی را یکی از پررونقترین منابع طبیعی برای این سرزمین میکنند. دیگر منابع طبیعی که میتوان در بلاروس یافت شامل ذخایر زغال سنگ نارس، مقادیر اندکی نفت و گاز طبیعی، گرانیت، دولومیت، سنگ آهک، خاک رسوبی، گل سفید، ماسه، شن و خاک رس میشود.
در حدود یک پنجم این سرزمین، بیشتر در ایالات جنوب خاوری و گومیل و ماگیلیوف هنوز تحت تأثیر انفجار سال ۱۹۸۶ درفاجعه نیروگاه هستهای چرنوبیل، اوکراین قرار دارد. با این که مقدار پرتوافکنی از زمان فاجعه تاکنون (تا یک درصد) کاهش یافته، بیشتر این ناحیه به عنوان نواحی غیرقابل سکونت در نظر گرفته شدهاست.
اقتصاد
نظام اقتصادی تا حدود ۸۰٪ تحت کنترل دولت قرار دارد، و از زمان اتحاد شوروی تاکنون چنین بودهاست. این کشور از لحاظ اقتصادی نسبتاً با ثبات است، اما تا حدود زیادی در تأمین مواد خام به متحد نزدیک خود روسیه وابسته است. صنعت و کشاورزی عمدتاً در دست دولت قرار دارد؛ بنابراین بلاروس یکی از معدودترین بازماندههای اقتصادهای ملی با سرمایهگذاری دولتی میباشد. کشاورزی تحت کنترل کشت اشتراکی با زیربخشهای عمده کشت سیب زمینی و پرورش دام است.
از لحاظ تاریخی مهمترین شعب صنعت شامل منسوجات و فرآوری چوب (جنگلی) میباشد. پس از سال۱۹۶۵، ایجاد صنعت سنگین و مهندسی مکانیک (تراکتور، یخچال) عمدتاً سبب ارتقاء توسعه صنعتی گردید. در داخل اتحاد شوروی، بلاروس یکی از توسعه یافتهترین جمهوریها از لحاظ صنعتی بود. به لحاظ اقتصادی، بلاروس خود در همسود کشورهای مستقل، مجمع اقتصادی اوراسیا و اتحادیه روسیه و بلاروس شرکت دارد. پس از سال۱۹۹۰، با عرضه ساختارهای بازار آزاد به داخل اتحاد شوروی پیشین، تولید صنعتی شناور گردید. اما، رشد اقتصادی در سال ۱۹۹۶ به آن بازگشت و بلاروس در سال۲۰۰۱ اولین کشور از گروه کشورهای مستقل همسود (CIS) بود که به سطوح تولید صنعتی و کشاورزی سال۱۹۹۰رسید.
تولید ناخالص ملی برای سال۲۰۰۵ (تخمیناً) بالغ بر ۱۳/۷۹ میلیارد دلار که تقریباً برابر با درآمد سالانه ۷۷۰۰ دلار به ازای هر فرد میشود. در سال۲۰۰۵، تولید ناخالص ملی تا حدود ۹٪–۸ با وجود نرخ متوسط تورم حدود ۸٪، افزایش یافت. بر طبق (آمار) سازمان ملل، طی ده سال گذشته، متوسط ماهانه درآمد از ۲۰دلار آمریکا به ۲۲۵ دلار آن افزایش یافتهاست.
نرخ بیکاری، بر اساس آمار دولت بلاروس، در سال۲۰۰۵، ۲٪ بودهاست. اما، کارشناسان خارجی معتقد بودهاند که نرخ واقعی آن احتمالاً از این میزان بیشتر است. موضوع بحث برانگیزتر، تصمیم این کشور به کنار گذاشتن روبل بلاروس (BYR) به نفع روبل روسیه (RUB) میباشد که بر طبق آژانس خبری روسیه، آژانس ایتارتاس، از ۱ ژانویه ۲۰۰۸ آغاز میشود.
اقتصاد بلاروس تحت فشار اوضاع سیاسی داخل این جمهوری است. این فشار عمدتاً به شکل تحریمها علیه این کشور یا رهبری بلاروس قابل احساس است. مثلاً، اتحادیه اروپا، قطعنامه شورای (EC) به شماره ۲۰۰۶/۷۶۵ را در۱۸ می ۲۰۰۶، تصویب نمود. این قانون موجب مسدود شدن حسابهای رئیسجمهور لوکاشنکو و نیز بین ۳۰ تا ۳۵ نفر از مقامات بلندپایه بلاروس در بانکهای خارجی میشود. این تحریمها همچنین شامل ممنوعیت سفرهای رهبران یادشده به نقاط گوناگون میشود. این تحریم از سوی اتحادیه اروپا پس از زمانی اعمال شد که فراکسیون این کشور اعلام نمود که انتخابات ۱۹ مارس ۲۰۰۶ فریبکارانه بوده و نیز گروههای مخالف در این کشور سرکوب شدهاند.
رئیس اطلاعات نظامی بلاروس پنجشنبه شب هشدار داد که آمریکا در حال برنامه ریزی برای جنگ مستقیم با روسیه و مینسک است.
کد خبر: ۱۱۲۸۶۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۷
دامنه جنگ گسترده تر می شود؟
رئیس جمهور بلاروس از حمله موشکی اوکراین به کشورش خبر داد؛ اما اعلام کرد که همه موشک های شلیک شده از سوی کی یف رهگیری و نابود شده اند.
کد خبر: ۱۱۲۷۸۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۲
کد خبر: ۱۱۲۲۵۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۵
الکساندر لوکاشنکو رئیس جمهور بلاروس در نشستی ویدیویی با ولادیمیر پوتین نسبت به نقشه تجزیه اوکراین توسط ناتو و لهستان هشدار داد.
کد خبر: ۱۱۲۰۴۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۰۲
استانیسلاو شوشکویچ، اولین رهبر مستقل بلاروس پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی، روز چهارشنبه در مینسک در ۸۷ سالگی درگذشت.
کد خبر: ۱۱۱۷۱۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۱۵
رئیس جمهور بلاروس گفت که اگر «عملیات نظامی روسیه برای مدتی به تعویق میافتاد، اوکراین ضربه مهلکی به خاک روسیه وارد میکرد».
کد خبر: ۱۱۱۳۵۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۳
پسکوف خاطر نشان کرد: تحریمهایی که غرب اعمال میکند، باعث برانگیختن نوعی یکپارچگی حتی عمیقتر بین روسیه و بلاروس میشود.
کد خبر: ۱۱۱۱۸۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۴
یک مقام ارشد امنیتی اوکراین جمعه شب از بلاروس خواست وارد جنگ با اوکراین نشود در غیر این صورت نیروهای کییف با نیروهای بلاروس خواهند جنگید.
کد خبر: ۱۱۰۹۱۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۱
فدراسیون جهانی تیراندازی اعلام کرد که تیرانداران روسیه و بلاروس اجازه شرکت در مسابقات جهانی را ندارند.
کد خبر: ۱۱۰۷۳۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۱
یک رسانه آمریکایی مدعی شده که بلاروس ظرف امروز دوشنبه، در حمایت از روسیه، به اوکراین نیرو اعزام خواهد کرد.
کد خبر: ۱۱۰۷۰۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۹
یک نماینده پارلمان اوکراین اعلام کرد که مذاکرات میان روسیه و اوکراین تا ساعاتی دیگر آغاز میشود.
کد خبر: ۱۱۰۷۰۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۸
دفتر ولودیمر زلنسکی رئیسجمهور اوکراین اعلام کرد که نشست روسیه و اوکراین بدون پیششرط در منطقه مرزی اوکراین و بلاروس برگزار میشود.
کد خبر: ۱۱۰۷۰۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۸
نخستوزیر انگلیس با اشاره به دستور رئیسجمهور روسیه برای حمله به منطقه دونباس در شرق اوکراین، گفت: «رویدادها ثابت خواهند کرد که پوتین اشتباه محاسباتی کرده است».
کد خبر: ۱۱۰۶۴۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۵
رئیس جمهوری بلاروس امروز (پنجشنبه) اعلام کرد، به رهبران نظامی اوکراین درباره احتمال عملیات نظامی روسیه هشدار داده شده بود.
کد خبر: ۱۱۰۶۴۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۵
رئیس جمهوری روسیه با الکساندر لوکاشنکو همتای بلاروس ی خود در مورد پاسخ ایالات متحده و ناتو به پیشنهادهای امنیتی روسیه گفتگو کرد.
کد خبر: ۱۱۰۴۳۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۳
الکساندر لوکاشنکو، رئیسجمهوری بلاروس میگوید ولادیمیر پوتین، همتای روس وی وعده داده است تا به او در ارتش روسیه درجه سرهنگی اعطا کند.
کد خبر: ۱۱۰۳۵۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۹
جهت شرکت در عملیاتهای بشردوستانه
نخستوزیر روسیه به وزارتخانههای دفاع و امور خارجه دستور داد تا با بلاروس در زمینه همکاری در ارائه کمکهای بشردوستانه به سوریه، گفتگو کرده و توافقنامه امضا کنند.
کد خبر: ۱۱۰۳۵۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۹
شبکه خبری سی ان ان با استناد به برخی تصاویر ماهواره ای گزارش داد که روسیه استقرار نظامی گسترده در بلاروس داشته است.
کد خبر: ۱۱۰۳۳۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۸
وزارت دفاع روسیه در بیانیهای اعلام کرد که ۱۲ فروند سامانه ضد هوایی «پانتسیر-اس» را جهت انجام تمرین نظامی مشترک بین مسکو و مینسک به بلاروس اعزام کرده است.
کد خبر: ۱۱۰۱۷۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۹
لژیونر فوتسال ایران با بیان اینکه حضورش در تیم بارسلونا دور از ذهن نیست، گفت: علیرضا بیرانوند به بازیکنان بواویشتا پرتغال زبان فارسی یاد داده است!
کد خبر: ۱۰۹۷۹۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۹