کلیات
بلاروس یک سرزمین دور از دریا در اروپای خاوری است، که با کشورهای روسیه، اوکراین، لهستان، لیتوانی، و لتونی هممرز است. پایتخت آن شهرمینسک است، و شهرهای مهم دیگر آن برست، برست، گرودنو، گومل، موگلیف و ویتبسک هستند. در بیشتر دوران تاریخ، این ناحیه که هماکنون تحت عنوان بلاروس شناخته میشود، بخشی از سرزمینهای دیگر بود که از آن جمله میتوان به دوکنشین پولاتسک، دوکنشین بزرگ لیتوانی، همسود لهستان-لیتوانی و امپراتوری روسیه اشاره کرد. نهایتاً، در سال ۱۹۲۲، به یک جمهوری در اتحاد شوروی تحت عنوان بلاروسیه SSR تبدیل شد. این جمهوری بهطور رسمی در ۲۷ اوت ۱۹۹۰، حاکمیت خود را اعلام کرد، و در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، استقلال خود را به عنوان جمهوری بلاروس در ۲۵ اوت ۱۹۹۱ اعلام کرد. از سال ۱۹۹۴ تاکنون، الکساندر لوکاشنکو رئیسجمهور این کشور بودهاست. بلاروس فعلاً در حال مذاکره با همسایه خود روسیه است تا هر دو کشور در میان سایر موارد، اقتصاد خود را در طرحی به نام اتحادیه روسیه و بلاروس با همدیگر یکپارچه کنند. این کشور هنوز هم متحمل آثار انفجار هستهای در حادثه چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ است، که در همسایگی جمهوری سوسیالیست شوروی اوکراین قرار داشت.
از لحاظ رسمی، این کشور تحت عنوان جمهوری بلاروس شناخته میشود، در حالی که نام کوتاه آن بلاروس است. برخی کاربرد عبارت " بلاروسی " را که با استفاده از بیان مستقیم روسیسازی آن بوده، کسر شأن میدانند. این نام بهطور نادرست به "روسیه سفید" ترجمه شده، که این نام به یک منطقهای جداگانه اشاره دارد.
سیاست
بلاروس یک جمهوری است که توسط رئیسجمهور و مجلس دوگانه آن –مجلس ملی جمهوری بلاروس و مجمع ملی- اداره میشود که شامل یک مجلس پایین دستی، مرکب از ۱۱۰عضو مجلس نمایندگان جمهوری بلاروس مجلس نمایندگان، و یک مجلس بالادست، با ۶۴عضو شورای جمهوری بلاروس شورای جمهوری میباشد. مجلس نمایندگان اختیار دارند تا نخستوزیر بلاروس را منصوب نمایند، اصلاحاتی در قانون اساسی بدهند، به نخستوزیر رأی اعتماد داده و پیشنهادهایی راجع به سیاست خارجی و داخلی بلاروس ارائه نمایند. شورای جمهوری این قدرت را دارد که مقامات گوناگون دولتی را انتخاب نموده، رئیسجمهور را استیضاح کرده و نیز اختیار دارد تا لوایح مورد تصویب مجلس نمایندگان را قبول یا رد نماید.
هر یک از این مجامع میتوانند هرگونه قانون مصوب از سوی مقامات محلی را در صورتی که مغایر با قانون اساسی بلاروس باشد، رد (وتو) کنند. رئیسجمهور- از سال۱۹۹۴، الکساندر لوکاشنکو- رهبر کشور میباشد. دولت، شورایی از وزرا به ریاست نخستوزیر بلاروس نخستوزیر است؛ اعضای شورای وزیران لازم نیست عضو مجلس (قوه مقننه) باشند، و از سوی رئیسجمهور تعیین میشوند. قوه قضائیه شامل دادگاه عالی و دادگاههای ویژه گوناگونی همچون دادگاه قانون اساسی بلاروس است، که به قانون اساسی یا قوانین اجرایی میپردازد. قضات دادگاه قانون اساسی از سوی رئیسجمهور انتخاب شده و مورد تأیید شورای (مجمع) جمهوری قرار میگیرند.
در بلاروس، با این که احزاب سیاسی وجود دارند که یا موافق یا مخالف رئیسجمهور لوکاشنکو هستند، اکثریت کرسیهای مجمع ملی توسط افرادی اشغال میشود که وابستگی به هیچیک از احزاب سیاسی ندارند. اما، سه حزب وجود داند که کرسیهای مجلس نمایندگان را اشغال میکنند: حزب کمونیست بلاروس، حزب کشاورزان بلاروس و حزب لیبرال دموکرات بلاروس. دو حزب دیگر که متعهد به حمایت از لوکاشنکو، حزب سوسیالیست ورزش دوست بلاروس و حزب جمهوریخواه کار و عدالت میباشند که در انتخابات اکتبر۲۰۰۴هیچ کرسی را به دست نیاوردند. احزاب مخالف، همچون جبهه خلق بلاروس و حزب متحد غیرنظامی بلاروس نیز هیچ کرسی را در آن احراز نکردند. UCPB و BPF احزاب دیگری هستند که ائتلاف خلق به علاوه ۵، گروهی از احزاب سیاسی مخالف لوکاشنکو، را شامل میشوند. سازمانهای متعددی از جمله OSCE سازمان امنیت و همکاری در اروپا OSCE، این انتخابات را به سبب نتایج منفی احزاب مخالف و غرض ورزی رسانههای بلاروس به سود دولت، فاقد آزادی لازم اعلام نمودند.
تقسیمات کشوری
بلاروس به شش استان ("oblast") تقسیم میشود، که شهرهای آن به عنوان مراکز اداری آن نامیده میشوند. شهر مینسک، واقع در ایالت مینسک، دارای جایگاه ویژهای از یک زیر مجموعه کشوری است که هیچیک از این ووبلاستها آن را شامل نمیشوند.
تقسیمبندی زیر گروهی " اوبلاست " میراث دوره شوروی میباشد. اوبلاستها نیز خود به زیرگروههایی به نام " رایون "ها تقسیم میشوند. ترجمه رایج این واژه " بخش "ها یا " نواحی" است. مقامات اداری محلی (" رایساوت "، "مشاور رایون ") از سوی ساکنین رایون انتخاب میشوند؛ و مقامات اجرایی محلی ("مدیریت رایون ") نیز توسط مسئولان بالاتر اجرایی منسوب میگردند. به همین صورت، هر اوبلاستی دارای یک مقام قانونگذار خود ("اوبلزووت ") بوده که از طرف ساکنان آنجا انتخاب میشود، و نیز یک مقام اجرایی ("مدیریت اوبلاست ") که رهبر آن از سوی رئیسجمهور تعیین میشود.
(مراکز مدیریتی در داخل پرانتزها قرار گرفتهاند)
۱-مینسک (پایتخت)
۲-ایالت برست (برست)
۳-ایالت گومیل (گومیل)
۴-ایالت گرودنا (گرودنا)
۵-ایالت ماگیلیوف (ماگیلیوف)
۶-ایالت مینسک (مینسک)
۷-ایالت ویتبسک (ویتبسک)
جغرافیا
مساحت
کشور بلاروس ۲۰۷٬۵۹۵ کیلومتر مربع و کم و بیش اندازه گویان است. بلاروس یک کشور دور از دریا، نسبتاً پست، و شامل نواحی گستردهای از سرزمینهای باتلاقی میباشد. دریاچهها و رودخانهها این کشور را بریده بریده نمودهاند.
بزرگترین منطقه باتلاقی آن پولزیا است که در میان وسیعترین تالابهای اروپایی قرار دارد. ۱۱ هزار دریاچه در بلاروس وجود دارد، اما اکثر این دریاچهها کمتر از ۵/۰ کیلومتر مربع (۱۲۴ مایل مربع) وسعت دارند. سه رودخانه اصلی در داخل این کشور جریان دارند، رود نمان، رودخانه پریپیات، و رود دنیپر.
بلندترین نقطه بلاروس در جیارژیانسکارا هارا (تپه جیارژیانسکارا) به بلندای ۳۴۵ متر (۱۱۳۲ پا) میباشد. آب و هوای آن از زمستانهای بسیار سرد (دمای متوسط در ژانویه در دامنهای بین ۸- درجه سلسیوس تا ۲- درجه سلسیوس) تا تابستانهای خنک و بارانی (میانگین دمای ۱۵ درجه سلسیوس تا ۲۰درجه سلسیوس) در نوسان است.
جنگلها ۳۴٪ کل مناظر این کشور را پوشاندهاند، و محصولات جنگلی را یکی از پررونقترین منابع طبیعی برای این سرزمین میکنند. دیگر منابع طبیعی که میتوان در بلاروس یافت شامل ذخایر زغال سنگ نارس، مقادیر اندکی نفت و گاز طبیعی، گرانیت، دولومیت، سنگ آهک، خاک رسوبی، گل سفید، ماسه، شن و خاک رس میشود.
در حدود یک پنجم این سرزمین، بیشتر در ایالات جنوب خاوری و گومیل و ماگیلیوف هنوز تحت تأثیر انفجار سال ۱۹۸۶ درفاجعه نیروگاه هستهای چرنوبیل، اوکراین قرار دارد. با این که مقدار پرتوافکنی از زمان فاجعه تاکنون (تا یک درصد) کاهش یافته، بیشتر این ناحیه به عنوان نواحی غیرقابل سکونت در نظر گرفته شدهاست.
اقتصاد
نظام اقتصادی تا حدود ۸۰٪ تحت کنترل دولت قرار دارد، و از زمان اتحاد شوروی تاکنون چنین بودهاست. این کشور از لحاظ اقتصادی نسبتاً با ثبات است، اما تا حدود زیادی در تأمین مواد خام به متحد نزدیک خود روسیه وابسته است. صنعت و کشاورزی عمدتاً در دست دولت قرار دارد؛ بنابراین بلاروس یکی از معدودترین بازماندههای اقتصادهای ملی با سرمایهگذاری دولتی میباشد. کشاورزی تحت کنترل کشت اشتراکی با زیربخشهای عمده کشت سیب زمینی و پرورش دام است.
از لحاظ تاریخی مهمترین شعب صنعت شامل منسوجات و فرآوری چوب (جنگلی) میباشد. پس از سال۱۹۶۵، ایجاد صنعت سنگین و مهندسی مکانیک (تراکتور، یخچال) عمدتاً سبب ارتقاء توسعه صنعتی گردید. در داخل اتحاد شوروی، بلاروس یکی از توسعه یافتهترین جمهوریها از لحاظ صنعتی بود. به لحاظ اقتصادی، بلاروس خود در همسود کشورهای مستقل، مجمع اقتصادی اوراسیا و اتحادیه روسیه و بلاروس شرکت دارد. پس از سال۱۹۹۰، با عرضه ساختارهای بازار آزاد به داخل اتحاد شوروی پیشین، تولید صنعتی شناور گردید. اما، رشد اقتصادی در سال ۱۹۹۶ به آن بازگشت و بلاروس در سال۲۰۰۱ اولین کشور از گروه کشورهای مستقل همسود (CIS) بود که به سطوح تولید صنعتی و کشاورزی سال۱۹۹۰رسید.
تولید ناخالص ملی برای سال۲۰۰۵ (تخمیناً) بالغ بر ۱۳/۷۹ میلیارد دلار که تقریباً برابر با درآمد سالانه ۷۷۰۰ دلار به ازای هر فرد میشود. در سال۲۰۰۵، تولید ناخالص ملی تا حدود ۹٪–۸ با وجود نرخ متوسط تورم حدود ۸٪، افزایش یافت. بر طبق (آمار) سازمان ملل، طی ده سال گذشته، متوسط ماهانه درآمد از ۲۰دلار آمریکا به ۲۲۵ دلار آن افزایش یافتهاست.
نرخ بیکاری، بر اساس آمار دولت بلاروس، در سال۲۰۰۵، ۲٪ بودهاست. اما، کارشناسان خارجی معتقد بودهاند که نرخ واقعی آن احتمالاً از این میزان بیشتر است. موضوع بحث برانگیزتر، تصمیم این کشور به کنار گذاشتن روبل بلاروس (BYR) به نفع روبل روسیه (RUB) میباشد که بر طبق آژانس خبری روسیه، آژانس ایتارتاس، از ۱ ژانویه ۲۰۰۸ آغاز میشود.
اقتصاد بلاروس تحت فشار اوضاع سیاسی داخل این جمهوری است. این فشار عمدتاً به شکل تحریمها علیه این کشور یا رهبری بلاروس قابل احساس است. مثلاً، اتحادیه اروپا، قطعنامه شورای (EC) به شماره ۲۰۰۶/۷۶۵ را در۱۸ می ۲۰۰۶، تصویب نمود. این قانون موجب مسدود شدن حسابهای رئیسجمهور لوکاشنکو و نیز بین ۳۰ تا ۳۵ نفر از مقامات بلندپایه بلاروس در بانکهای خارجی میشود. این تحریمها همچنین شامل ممنوعیت سفرهای رهبران یادشده به نقاط گوناگون میشود. این تحریم از سوی اتحادیه اروپا پس از زمانی اعمال شد که فراکسیون این کشور اعلام نمود که انتخابات ۱۹ مارس ۲۰۰۶ فریبکارانه بوده و نیز گروههای مخالف در این کشور سرکوب شدهاند.
وزیر امور خارجه آمریکا با اعلام اینکه واشنگتن و اتحادیه اروپا درحال آماده سازی تحریمهای اضافی علیه بلاروس هستند، گفت در صورتی که روسیه مسیر درگیری را پیش بگیرد، با پاسخ قاطعانه مواجه خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۹۰۸۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۰
در ادامه تراژدیهای مهاجران در اروپا، اینبار در اتفاقی عجیب نوزادی بر روی یک قایق مملو از مهاجران به دنیا آمد. گارد ساحلی ایتالیا ۲۰۳ بزرگسال و ۴۱ کودک از جمله یک نوزاد تازه متولد شده را از قایقی که در چند کیلومتری سواحل منطقه کالابریا سرگردان بود، نجات داد.
کد خبر: ۱۰۹۰۵۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۹
الکساندر لوکاشنکو گفت: غرب در حل مشکل آوارگان با ما همکاری نکرد.
کد خبر: ۱۰۹۰۳۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۸
سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، کشورهای غربی را به تلاش برای بی ثبات کردن اوضاع بلاروس متهم کرد.
کد خبر: ۱۰۹۰۰۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۶
سخنگوی اتحادیه اروپا از آغاز مذاکرات این اتحادیه با بلاروس درخصوص بحران مهاجران خبر داد.
کد خبر: ۱۰۸۹۲۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۱
اتحادیه اروپا و آمریکا روز دوشنبه اعلام کردند به دلیل ادامه بحران مهاجران در بلاروس ، تحریمهای تازهای علیه دولت الکساندر لوکاشنکو رییس جمهوری این کشور وضع خواهند کرد.
کد خبر: ۱۰۸۷۹۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۵
صدراعظم آلمان و رئیس جمهور بلاروس به صورت تلفنی درباره رایزنی درباره ساماندهی اوضاع پناهجویان گفتگو کردند.
کد خبر: ۱۰۸۷۹۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۵
نتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در گفتگو با همتای لهستانی خود، ضمن انتقاد از دولت بلاروس مدعی شد اقدامات دولت بلاروس با هدف منحرف کردن توجهها از اقدامات روسیه در مرز با اوکراین انجام میشود.
کد خبر: ۱۰۸۷۷۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۴
یک نظامی لهستانی در بحبوحه تنش مرزی با بلاروس بخاطر بحران پناهجویان، کشته شد.
کد خبر: ۱۰۸۷۵۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۳
الکساندر لوکاشنکو رییس جمهوری بلاروس خواستار خرید سامانههای موشکی روسیه برای به کارگیری آنها در مرزهای جنوبی و غربی این کشور است.
کد خبر: ۱۰۸۷۵۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۲
وزارت دفاع روسیه از کشته شدن دو نظامی روس در جریان رزمایش نیروهای هوابرد این کشور در بلاروس خبر داد.
کد خبر: ۱۰۸۷۳۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۲
جو بایدن رییس جمهوری آمریکا اظهار داشت که وضعیت مرز بلاروس و لهستان بسیار نگران کننده است.
کد خبر: ۱۰۸۷۳۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۲
درصورت اجرای تحریمهای تازه علیه مینسک؛
الساندر لوکاشنکو رئیس جمهوری بلاروس روز پنجشنبه احتمال قطع جریان انتقال گاز به اروپا را از خاک کشورش در برابر اعمال هرگونه تحریمهای تازه اتحادیه اروپا بر مینسک مطرح کرد.
کد خبر: ۱۰۸۷۱۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۰
ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه تحریمهای یکجانبه غرب را غیرقانونی خواند و افزود که مسکو از بلاروس دربرابر تحریمهای یکجانبه اتحادیه اروپا حمایت میکند.
کد خبر: ۱۰۸۶۹۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۹
پلیس مرزبانی لهستان اعلام کرد که نیروهای امنیتی و مرزبانی لهستان از ورود صدها مهاجر غیرقانونی در مرز بلاروس جلوگیری کردند.
کد خبر: ۱۰۸۶۸۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۹
همزمان با بالا گرفتن تنش ها بین ویلنیوس و مینسک بر سر بحران پناهجویان، پارلمان لیتوانی در مرزهای این کشور با بلاروس ، اعلام حالت اضطراری کرد.
کد خبر: ۱۰۸۶۷۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۹
هم زمان با گردآمدن هزاران پناهجو در هوای یخبندان در مرز بلاروس با لهستان و بالاگرفتن تنش در مرزهای ۲ کشور، جان هزاران تن از آنان در خطر قرار گرفته است
کد خبر: ۱۰۸۶۷۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۸
تعدادی از ایرانی ها در مرز بلاروس با کشورهای لهستان و لیتوانی گرفتار شده اند و نیاز به کمک دارند.
کد خبر: ۱۰۸۳۹۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۳
سخنگوی سفارت فرانسه در مینسک گفت: به سفیر فرانسه دستور داده شده بود که تا روز دوشنبه خاک بلاروس را ترک کند، او روز یکشنبه کشور را ترک کرد.
کد خبر: ۱۰۸۲۸۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۲۶
کشور بلاروس در شرق اروپا واقع شده که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوری حاکمیت خود را اعلام کرد. این کشور در همسایگی روسیه، لیتوانی، لهستان و اوکراین قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۰۸۱۲۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۸