کلیات
بلاروس یک سرزمین دور از دریا در اروپای خاوری است، که با کشورهای روسیه، اوکراین، لهستان، لیتوانی، و لتونی هممرز است. پایتخت آن شهرمینسک است، و شهرهای مهم دیگر آن برست، برست، گرودنو، گومل، موگلیف و ویتبسک هستند. در بیشتر دوران تاریخ، این ناحیه که هماکنون تحت عنوان بلاروس شناخته میشود، بخشی از سرزمینهای دیگر بود که از آن جمله میتوان به دوکنشین پولاتسک، دوکنشین بزرگ لیتوانی، همسود لهستان-لیتوانی و امپراتوری روسیه اشاره کرد. نهایتاً، در سال ۱۹۲۲، به یک جمهوری در اتحاد شوروی تحت عنوان بلاروسیه SSR تبدیل شد. این جمهوری بهطور رسمی در ۲۷ اوت ۱۹۹۰، حاکمیت خود را اعلام کرد، و در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، استقلال خود را به عنوان جمهوری بلاروس در ۲۵ اوت ۱۹۹۱ اعلام کرد. از سال ۱۹۹۴ تاکنون، الکساندر لوکاشنکو رئیسجمهور این کشور بودهاست. بلاروس فعلاً در حال مذاکره با همسایه خود روسیه است تا هر دو کشور در میان سایر موارد، اقتصاد خود را در طرحی به نام اتحادیه روسیه و بلاروس با همدیگر یکپارچه کنند. این کشور هنوز هم متحمل آثار انفجار هستهای در حادثه چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ است، که در همسایگی جمهوری سوسیالیست شوروی اوکراین قرار داشت.
از لحاظ رسمی، این کشور تحت عنوان جمهوری بلاروس شناخته میشود، در حالی که نام کوتاه آن بلاروس است. برخی کاربرد عبارت " بلاروسی " را که با استفاده از بیان مستقیم روسیسازی آن بوده، کسر شأن میدانند. این نام بهطور نادرست به "روسیه سفید" ترجمه شده، که این نام به یک منطقهای جداگانه اشاره دارد.
سیاست
بلاروس یک جمهوری است که توسط رئیسجمهور و مجلس دوگانه آن –مجلس ملی جمهوری بلاروس و مجمع ملی- اداره میشود که شامل یک مجلس پایین دستی، مرکب از ۱۱۰عضو مجلس نمایندگان جمهوری بلاروس مجلس نمایندگان، و یک مجلس بالادست، با ۶۴عضو شورای جمهوری بلاروس شورای جمهوری میباشد. مجلس نمایندگان اختیار دارند تا نخستوزیر بلاروس را منصوب نمایند، اصلاحاتی در قانون اساسی بدهند، به نخستوزیر رأی اعتماد داده و پیشنهادهایی راجع به سیاست خارجی و داخلی بلاروس ارائه نمایند. شورای جمهوری این قدرت را دارد که مقامات گوناگون دولتی را انتخاب نموده، رئیسجمهور را استیضاح کرده و نیز اختیار دارد تا لوایح مورد تصویب مجلس نمایندگان را قبول یا رد نماید.
هر یک از این مجامع میتوانند هرگونه قانون مصوب از سوی مقامات محلی را در صورتی که مغایر با قانون اساسی بلاروس باشد، رد (وتو) کنند. رئیسجمهور- از سال۱۹۹۴، الکساندر لوکاشنکو- رهبر کشور میباشد. دولت، شورایی از وزرا به ریاست نخستوزیر بلاروس نخستوزیر است؛ اعضای شورای وزیران لازم نیست عضو مجلس (قوه مقننه) باشند، و از سوی رئیسجمهور تعیین میشوند. قوه قضائیه شامل دادگاه عالی و دادگاههای ویژه گوناگونی همچون دادگاه قانون اساسی بلاروس است، که به قانون اساسی یا قوانین اجرایی میپردازد. قضات دادگاه قانون اساسی از سوی رئیسجمهور انتخاب شده و مورد تأیید شورای (مجمع) جمهوری قرار میگیرند.
در بلاروس، با این که احزاب سیاسی وجود دارند که یا موافق یا مخالف رئیسجمهور لوکاشنکو هستند، اکثریت کرسیهای مجمع ملی توسط افرادی اشغال میشود که وابستگی به هیچیک از احزاب سیاسی ندارند. اما، سه حزب وجود داند که کرسیهای مجلس نمایندگان را اشغال میکنند: حزب کمونیست بلاروس، حزب کشاورزان بلاروس و حزب لیبرال دموکرات بلاروس. دو حزب دیگر که متعهد به حمایت از لوکاشنکو، حزب سوسیالیست ورزش دوست بلاروس و حزب جمهوریخواه کار و عدالت میباشند که در انتخابات اکتبر۲۰۰۴هیچ کرسی را به دست نیاوردند. احزاب مخالف، همچون جبهه خلق بلاروس و حزب متحد غیرنظامی بلاروس نیز هیچ کرسی را در آن احراز نکردند. UCPB و BPF احزاب دیگری هستند که ائتلاف خلق به علاوه ۵، گروهی از احزاب سیاسی مخالف لوکاشنکو، را شامل میشوند. سازمانهای متعددی از جمله OSCE سازمان امنیت و همکاری در اروپا OSCE، این انتخابات را به سبب نتایج منفی احزاب مخالف و غرض ورزی رسانههای بلاروس به سود دولت، فاقد آزادی لازم اعلام نمودند.
تقسیمات کشوری
بلاروس به شش استان ("oblast") تقسیم میشود، که شهرهای آن به عنوان مراکز اداری آن نامیده میشوند. شهر مینسک، واقع در ایالت مینسک، دارای جایگاه ویژهای از یک زیر مجموعه کشوری است که هیچیک از این ووبلاستها آن را شامل نمیشوند.
تقسیمبندی زیر گروهی " اوبلاست " میراث دوره شوروی میباشد. اوبلاستها نیز خود به زیرگروههایی به نام " رایون "ها تقسیم میشوند. ترجمه رایج این واژه " بخش "ها یا " نواحی" است. مقامات اداری محلی (" رایساوت "، "مشاور رایون ") از سوی ساکنین رایون انتخاب میشوند؛ و مقامات اجرایی محلی ("مدیریت رایون ") نیز توسط مسئولان بالاتر اجرایی منسوب میگردند. به همین صورت، هر اوبلاستی دارای یک مقام قانونگذار خود ("اوبلزووت ") بوده که از طرف ساکنان آنجا انتخاب میشود، و نیز یک مقام اجرایی ("مدیریت اوبلاست ") که رهبر آن از سوی رئیسجمهور تعیین میشود.
(مراکز مدیریتی در داخل پرانتزها قرار گرفتهاند)
۱-مینسک (پایتخت)
۲-ایالت برست (برست)
۳-ایالت گومیل (گومیل)
۴-ایالت گرودنا (گرودنا)
۵-ایالت ماگیلیوف (ماگیلیوف)
۶-ایالت مینسک (مینسک)
۷-ایالت ویتبسک (ویتبسک)
جغرافیا
مساحت
کشور بلاروس ۲۰۷٬۵۹۵ کیلومتر مربع و کم و بیش اندازه گویان است. بلاروس یک کشور دور از دریا، نسبتاً پست، و شامل نواحی گستردهای از سرزمینهای باتلاقی میباشد. دریاچهها و رودخانهها این کشور را بریده بریده نمودهاند.
بزرگترین منطقه باتلاقی آن پولزیا است که در میان وسیعترین تالابهای اروپایی قرار دارد. ۱۱ هزار دریاچه در بلاروس وجود دارد، اما اکثر این دریاچهها کمتر از ۵/۰ کیلومتر مربع (۱۲۴ مایل مربع) وسعت دارند. سه رودخانه اصلی در داخل این کشور جریان دارند، رود نمان، رودخانه پریپیات، و رود دنیپر.
بلندترین نقطه بلاروس در جیارژیانسکارا هارا (تپه جیارژیانسکارا) به بلندای ۳۴۵ متر (۱۱۳۲ پا) میباشد. آب و هوای آن از زمستانهای بسیار سرد (دمای متوسط در ژانویه در دامنهای بین ۸- درجه سلسیوس تا ۲- درجه سلسیوس) تا تابستانهای خنک و بارانی (میانگین دمای ۱۵ درجه سلسیوس تا ۲۰درجه سلسیوس) در نوسان است.
جنگلها ۳۴٪ کل مناظر این کشور را پوشاندهاند، و محصولات جنگلی را یکی از پررونقترین منابع طبیعی برای این سرزمین میکنند. دیگر منابع طبیعی که میتوان در بلاروس یافت شامل ذخایر زغال سنگ نارس، مقادیر اندکی نفت و گاز طبیعی، گرانیت، دولومیت، سنگ آهک، خاک رسوبی، گل سفید، ماسه، شن و خاک رس میشود.
در حدود یک پنجم این سرزمین، بیشتر در ایالات جنوب خاوری و گومیل و ماگیلیوف هنوز تحت تأثیر انفجار سال ۱۹۸۶ درفاجعه نیروگاه هستهای چرنوبیل، اوکراین قرار دارد. با این که مقدار پرتوافکنی از زمان فاجعه تاکنون (تا یک درصد) کاهش یافته، بیشتر این ناحیه به عنوان نواحی غیرقابل سکونت در نظر گرفته شدهاست.
اقتصاد
نظام اقتصادی تا حدود ۸۰٪ تحت کنترل دولت قرار دارد، و از زمان اتحاد شوروی تاکنون چنین بودهاست. این کشور از لحاظ اقتصادی نسبتاً با ثبات است، اما تا حدود زیادی در تأمین مواد خام به متحد نزدیک خود روسیه وابسته است. صنعت و کشاورزی عمدتاً در دست دولت قرار دارد؛ بنابراین بلاروس یکی از معدودترین بازماندههای اقتصادهای ملی با سرمایهگذاری دولتی میباشد. کشاورزی تحت کنترل کشت اشتراکی با زیربخشهای عمده کشت سیب زمینی و پرورش دام است.
از لحاظ تاریخی مهمترین شعب صنعت شامل منسوجات و فرآوری چوب (جنگلی) میباشد. پس از سال۱۹۶۵، ایجاد صنعت سنگین و مهندسی مکانیک (تراکتور، یخچال) عمدتاً سبب ارتقاء توسعه صنعتی گردید. در داخل اتحاد شوروی، بلاروس یکی از توسعه یافتهترین جمهوریها از لحاظ صنعتی بود. به لحاظ اقتصادی، بلاروس خود در همسود کشورهای مستقل، مجمع اقتصادی اوراسیا و اتحادیه روسیه و بلاروس شرکت دارد. پس از سال۱۹۹۰، با عرضه ساختارهای بازار آزاد به داخل اتحاد شوروی پیشین، تولید صنعتی شناور گردید. اما، رشد اقتصادی در سال ۱۹۹۶ به آن بازگشت و بلاروس در سال۲۰۰۱ اولین کشور از گروه کشورهای مستقل همسود (CIS) بود که به سطوح تولید صنعتی و کشاورزی سال۱۹۹۰رسید.
تولید ناخالص ملی برای سال۲۰۰۵ (تخمیناً) بالغ بر ۱۳/۷۹ میلیارد دلار که تقریباً برابر با درآمد سالانه ۷۷۰۰ دلار به ازای هر فرد میشود. در سال۲۰۰۵، تولید ناخالص ملی تا حدود ۹٪–۸ با وجود نرخ متوسط تورم حدود ۸٪، افزایش یافت. بر طبق (آمار) سازمان ملل، طی ده سال گذشته، متوسط ماهانه درآمد از ۲۰دلار آمریکا به ۲۲۵ دلار آن افزایش یافتهاست.
نرخ بیکاری، بر اساس آمار دولت بلاروس، در سال۲۰۰۵، ۲٪ بودهاست. اما، کارشناسان خارجی معتقد بودهاند که نرخ واقعی آن احتمالاً از این میزان بیشتر است. موضوع بحث برانگیزتر، تصمیم این کشور به کنار گذاشتن روبل بلاروس (BYR) به نفع روبل روسیه (RUB) میباشد که بر طبق آژانس خبری روسیه، آژانس ایتارتاس، از ۱ ژانویه ۲۰۰۸ آغاز میشود.
اقتصاد بلاروس تحت فشار اوضاع سیاسی داخل این جمهوری است. این فشار عمدتاً به شکل تحریمها علیه این کشور یا رهبری بلاروس قابل احساس است. مثلاً، اتحادیه اروپا، قطعنامه شورای (EC) به شماره ۲۰۰۶/۷۶۵ را در۱۸ می ۲۰۰۶، تصویب نمود. این قانون موجب مسدود شدن حسابهای رئیسجمهور لوکاشنکو و نیز بین ۳۰ تا ۳۵ نفر از مقامات بلندپایه بلاروس در بانکهای خارجی میشود. این تحریمها همچنین شامل ممنوعیت سفرهای رهبران یادشده به نقاط گوناگون میشود. این تحریم از سوی اتحادیه اروپا پس از زمانی اعمال شد که فراکسیون این کشور اعلام نمود که انتخابات ۱۹ مارس ۲۰۰۶ فریبکارانه بوده و نیز گروههای مخالف در این کشور سرکوب شدهاند.
اوکراین امروز (دوشنبه) به رزمایشهای مشترک با آمریکا و سایر نیروهای ناتو ملحق شده است.
کد خبر: ۱۰۷۷۴۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۹
وزارت دفاع بلاروس روز چهارشنبه اعلام کرد روسیه، جتهای جنگنده سوخوی سو-۳۰ به غرب بلاروس اعزام کرده است.
کد خبر: ۱۰۷۵۰۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۸
الکساندر لوکاشنکو رئیس جمهور بلاروس خارجیان را عامل "تحریک و کنترل" ورزشکار المپیکی و پناهنده این کشور به لهستان خواند و در برابر تحریم های جدید بریتانیا شانه بالا انداخت.
کد خبر: ۱۰۶۹۱۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۹
رئیس جمهور گفت: ایران با همکاری کشورهای دوست خود با قوت مسیر پیشرفت را ادامه خواهد داد و با این کار آمریکا را پشیمان میکنیم.
کد خبر: ۱۰۶۸۲۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۵
در ادامه اختلافات میان بلاروس و اتحادیه اروپا، دولت بلاروس مرزهای خود را باز کرده تا پناهجویان که اکثرا از کشورهای خاورمیانه، افغانستان و پاکستان هستند، به سمت کشور همسایه یعنی لیتوانی که بخشی از قلمرو اتحادیه اروپا به شمار میرود، حرکت کنند.
کد خبر: ۱۰۶۷۱۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۹
با افزایش سیل مهاجرین رخ داد.
آژانس مرزی اروپا از استقرار ۶۰ نیروی امنیت مرزی در مرز میان لیتوانی و بلاروس در راستای جلوگیری از ورود سیل پناهجویان از بلاروس به مرزهای اتحادیه اروپا خبر داد.
کد خبر: ۱۰۶۴۹۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۸
ابوالفضل عمویی رییس گروه دوستی پارلمانی ایران و بلاروس که در راس هیاتی از اعضای این گروه به مینسک سفر کرده است با آندری ساوینیخ همتای بلاروس ی خود دیدار و گفتگو کرد.
کد خبر: ۱۰۶۳۸۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۳
سفیران کشورهای بلاروس ، انگلستان و فنلاند در پایان ماموریت خود در ایران با وزیر امور خارجه دیدار و با وی خداحافظی کردند. سفیر جدید کره جنوبی هم در دیدار با ظریف رونوشت استوارنامه خود را تقدیم وی کرد.
کد خبر: ۱۰۶۳۳۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۰
رئیس جمهور بلاروس اعلام کرد که نیروهای امنیتی این کشور یک نقشه بزرگ ترور را که از سوی عوامل غربی سازماندهی شده بود، کشف و خنثی کرد.
کد خبر: ۱۰۶۱۵۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۱۲
آمریکا هماهنگ با متحدان اروپایی خود علیه دهها مقام و نهاد بلاروس ی تحریم های هدفمند مالی و محدودیت های روادید اعمال کرد.
کد خبر: ۱۰۵۹۴۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۱
رئیس جمهور آمریکا تحریمها علیه مقامات بلاروس ی را که از سال ۲۰۰۶ وضع شده است، برای یک سال دیگر تمدید کرد.
کد خبر: ۱۰۵۶۹۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۹
کد خبر: ۱۰۵۶۸۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۹
بلاروس در واکنش به تحریمهای آمریکا، تصمیم به کاهش تعداد دیپلماتهای این کشور در مینسک گرفته است.
کد خبر: ۱۰۵۶۱۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۴
گروه متشکل از هفت قدرت اقتصادی جهان در بیانیهای اعلام کردند تحریمها علیه مقامات بلاروس را افزایش خواهند داد.
کد خبر: ۱۰۵۴۶۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۶
رومان پروتاسویچ، که در بلاروس به عنوان مسئول یک سازمان افراطی خارجی شناخته شده است، در هواپیما حضور داشت و بازداشت شد.
کد خبر: ۱۰۵۳۹۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۳
رئیس جمهور بلاروس با توضیح ماجرای ترور خود تاکید کرد که شورشیان برای ترور وی ۱۰ میلیون دلار هزینه کرده و قرار بود یک میلیون دلار دیگر هم به تک تیر انداز پرداخت کنند.
کد خبر: ۱۰۴۸۰۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۵
سازمان اطلاعات بلاروس از خنثی سازی عملیات ترور رئیس جمهوری این کشور به دست عوامل آمریکا خبر داد.
کد خبر: ۱۰۴۶۶۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۹
کیوسک بین الملل تابناک
توافق اتحادیه اروپا بر سر تقابل با چین، رزمایش هوایی و پدافند هوایی روسیه و بلاروس ، درگیری لفظی میان نمایندگان روسیه و آمریکا در سازمان ملل، بیانیه مشترک آمریکا و ژاپن درباره چین در نشست دو جانبه، رزمایش بزرگ ارمنستان بعد از شکست مقابل جمهوری آذربایجان از جمله مهمترین خبرها، رویدادها و تحولات بین الملل در ۲۴ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۰۴۱۲۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۶
کیوسک بین الملل تابناک
حملات شدید جنگندههای سعودی به صنعا، دستور اجرایی بایدن درخصوص نحوه برگزاری انتخابات آمریکا، برگزاری رزمایش نظامی میان روسیه و بلاروس ، حاشیههای سفر پاپ به عراق و برگزاری رزمایش مشترک میان آمریکا و کره جنوبی از جمله مهمترین خبرها، رویدادها و تحولات بین الملل در ۲۴ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۰۳۹۳۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۷
کیوسک بین الملل تابناک
درخواست عجیب وزیر خارجه نروژ از ظریف، بازگشت آمریکا به شورای حقوق بشر سازمان ملل، واکنش روسیه به ادعاهای برجامی بایدن، تدوین مکانیزم مقابله با تحریم در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و برگزاری رزمایش مین روبی آمریکا و ژاپن، از جمله مهمترین خبرها، رویدادها و تحولات بین الملی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۰۳۳۱۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۰